Podręcznik Eskimosa cz.1 - Dlaczego Freya ma zakręcony ogon

Obiecałam kilku osobom, że będę tu na Blogu co jakiś czas dzielić się wiedzą na temat psiej behawiorystyki.  Postanowiłam takie posty zaczynać od słowa "Podręcznik" i taką też dawać im etykietę. Głównie po to, żeby ci z Was co już to wszystko wiedzą nie musieli czytać. Tych co zdecydują się jednak przeczytać proszę, żeby słowa "Podręcznik" nie traktowali zbyt poważnie. Uznajmy, że to taka etykieta. Mogłoby być "Króliczek_Bunny", ale "Podręcznik" jest krócej. A tak naprawdę nie mam ambicji pisać podręcznika. To będą takie tam raczej luźne refleksje. Dajcie znać, czy przydatne.

 

Dziś rzecz będzie o tym co to jest rasa pierwotna. I dlaczego to dla nas, Eskimosów, takie ważne.

Otóż szpiców północnych nie nazywamy "pierwotnymi" dlatego że są prymitywne, nieokrzesane i podobne do Yeti. WBREW POZOROM... Mówimy tak o nich dlatego, że ich zachowanie i wzorzec genetyczny jest najbardziej zbliżony do pierwowzoru – czyli do wilka. Jest tak dlatego, że w procesie hodowli żadne cechy nie były modyfikowane w sposób szczególny. Nie pracowano więc nad krótkimi nogami jak u jamników, ani nad umiejętnością wypłaszania z nor borsuków za pomocą szczekania i silnej osobowości, jak u terierów. Nie premiowano egzemplarzy najszybszych jak w przypadku chartów, ani największych, jak u mastifów angielskich. Nie selekcjonowano pod kątem stadnego ujadania na lisa jak u beagle’i ani do przynoszenia z wody martwych kaczek – jak u retriever’ów. Słowem: niewiele zmieniono. Poza jednym – udomowieniem. Udomowienie to w skrócie taki proces, który sprawia, że dzikie zwierzę uczy się funkcjonować wśród ludzi. 

No ale co do tego ma ogon Frei? HA! Bardzo dużo.

Od kilkudziesięciu lat w ośrodku badawczym na Syberii Rosjanie prowadzą eksperyment, polegający na próbie udomowienia dzikich lisów.  Po około 30 pokoleniach twierdzą, że są już w połowie drogi. Z każdego pokolenia wybierają do dalszego rozrodu osobniki najbardziej przyjazne, miłe i towarzyskie i takie które zachowały osobowość szczeniaka. I co im wyszło? Wyszły im liski, wprawdzie nie tak socjalne jak psy (bo i pierwowzór nie był drapieżnikiem socjalnym. Lisy nie żyją w stadach, nie posiadają rozbudowanych metod komunikacji grupowej), ale za to miłe, przyjazne, łaknące kontaktu z człowiekiem i… z ZAKRĘCONYM OGONEM! A tak! Okazało się, że zawinięty ogon to cecha silnie skorelowana z przyjaznym usposobieniem!

   

Każdy Eskimos zresztą wie to od dawna. Nasze psy mają zakręcone ogony i kochają ludzi. A poza tym niewiele się różnią od wilków. Albo od Yeti. Ponieważ posiadają w większym stopniu niż inne rasy wszystkie pierwotne cechy osobowości. 

A te pierwotne cechy, ku rozpaczy wielu z nas oznaczają:

- Bardzo dużą potrzebę ustalania i przestrzegania hierarchii stada. Bo wilki żyją w stadzie. Bez niego by zginęły. A w stadzie zawsze jest hierarchia. Stado bez hierarchii nazywa się "grupa anarchistów bez przywódcy". Do obejrzenia w krajach Afryki (chciałam dodać "północnej", ale przypomniałam sobie Ruandę, która na północy nie jest. A zaraz potem Libię… No więc zostaje "Afryki"). No i psy to wiedzą, choć większość w Afryce nie była. I dlatego zrobią wszystko, żeby stado miało hierarchię. I przywódcę. A jak ich zdaniem Eskimos sobie nie radzi, to go chętnie na tym dyrektorskim stołku zastąpią.

- Instynkt łowiecki. I to nie jak u Beagle’a. Szpice północne NAPRAWDĘ polują. Jak wilki.

- Atawistyczne zachowania widoczne wyraźniej niż u innych ras. Jakie to są? No wszystkie te, których wolelibyśmy żeby nie było: tarzanie się w gównach, kopanie nor w ogródku (i zakopywanie tam kości, zabawek i innych skarbów. A także odkopywanie kości i innych skarbów jak już dobrze nadgniją), rozdrapywanie ziemi po sikaniu, robienie kupy w najbardziej eksponowanych miejscach (np. na środku osiedlowej drogi – dodam, że im osobnik bardziej pewny siebie tym zachowanie bardziej widoczne), wycie w celu zebrania stada które się gdzieś rozlazło (dajmy na to: do pracy) itp., itd. No wiecie… Rasa PIERWOTNA.

No dobrze. Więc jeśli już wiemy, dlaczego nasz pies różni się nieco od Labradora sąsiadów, to w części praktycznej możemy przyjrzeć się jakiemuś jednemu problemowi, związany z tym, że mamy psa rasy pierwotnej. Na przykład:

PRZYCHODZENIE DO NOGI.

 

Jak powszechnie wiadomo Szpice Północne potrafią przychodzić do nogi na komendę. Ale nie zawsze i nie na pewno. Niektórzy twierdzą, że to dlatego, że to bardzo dumne i niezależne zwierzęta. I to jest prawda. A dokładnie część prawdy. A jeszcze dokładniej tak z 10% prawdy. Bo w 90% przypadków powód nieprzychodzenia do nogi jest inny. 

Czyli jeden z dwóch poniższych:

A) NIEZNAJOMOŚĆ CS’ÓW (CS: ang. Calm Signal czyli "Sygnał uspokajający"). Oczywiście przez Eskimosa, bo psy CSy znają. Jest to sytuacja kiedy pies zareaguje na wołanie, odwróci się a nawet przybiegnie, ale NIE PODCHODZI zatrzymując się w pewnej odległości od opiekuna. Albo podchodzi, ale powoli, grając na zwłokę, obsikując krzaczki, klucząc i obracając się do nas bokiem, słowem robiąc wszystko żeby nas zirytować. Jeśli Twój pies tak się zachowuje, koniecznie poczytaj o CSach. Napiszę o nich za jakiś czas, a już teraz jest o tym sporo w psich poradnikach.

B) SEKWENCJA ŁOWNA. To taka sytuacja, kiedy pies "ogłuchł i oślepł". Nie reaguje na wołanie, nie patrzy na człowieka, nie ma z nim kontaktu. Czasem nawet wykręca się zabawnie w stylu "weź się odsuń bo mi zasłaniasz", próbując za wszelką cenę nie spuszczać z oczu "obiektu". Pewnie część z Was już zauważyła, że obiektem dla psa może być praktycznie wszystko: od kury począwszy, na rowerzyście, piłeczce, innym psie a nawet samochodzie osobowym skończywszy. WSZYSTKO. Sekwencja łowna składa się z kilku faz, ale pierwszą jest "obserwacja i namierzanie zdobyczy". To niezbyt długa faza i w dodatku ostatnia, kiedy możemy wpływać na zachowanie naszego canis lupus familiaris. Bo potem zaczyna się akcja (skradanie, zaczajanie, napaść i zabijanie) i tylko dobrze wyszkolony pies, który ma za sobą lata treningu, bezgranicznie ufa opiekunom i całkowicie nad sobą panuje, jest w stanie przerwać sekwencję łowną w późniejszym stadium. Dlatego im szybciej zauważymy, że zanosi się na polowanie, tym mamy większą szansę na odwołanie psa.  

A jak to zauważyć?

Trzeba wiedzieć, że pierwszy etap polowania składa się z 3 mini-faz:

F1: Poszukiwanie celu (w literaturze angielskiej używane są zwroty: Scanning czyli skanowanie otoczenia, albo Window Shopping – czyli robienie zakupów przez szybę. Ten zwrot lubię bardziej, bo działa na wyobraźnię). To faza kiedy pies ma pełny kontakt z rzeczywistością, bo jeszcze nie działa instynktownie. Po prostu rozgląda się, czy nie ma gdzieś w okolicy czegoś godnego "UWAGI" (czytaj: upolowania, zabicia i zeżarcia. Albo chociaż upolowania i zabicia, jeśli to coś jest na przykład z blachy bo jest samochodem i do zeżarcia się nie nadaje).

F2: Skupienie uwagi (po angielsku "Alerting"). To bardzo krótka, 1-2 sekundowa faza, w której pies zauważa, że w otoczeniu jest coś wartego uwagi i się na tym czymś koncentruje. TO OSTATNI MOMENT KIEDY MOŻESZ ODWOŁAĆ PSA. Bo za sekundę lub dwie ogłuchnie i oślepnie. To chwila, kiedy jego mózg przełącza się w tryb instynktowny. W tym trybie pies nie będzie miał świadomego kontaktu z otoczeniem. Będzie tylko reagował na bodźce.

F3: Śledzenie obiektu (po angielsku "Targeting"). Pies skupia całą uwagę na obiekcie. Jego wzrok jest bardzo intensywny, a cała rzeczywistość zawęża się do "ofiary". Pies głuchnie i ślepnie. A Ty masz przechlapane. Jeśli jest przy Tobie zrób wszystko, żeby zapiąć smycz zanim ruszy w pościg.

Te trzy mini-fazy są bardzo krótkie. Czasem masz sekundy na reakcję. 

Więc skąd wiadomo, że zbliżają się kłopoty? Właśnie. Po mowie ciała wiadomo. 

Poniżej zdjęcia. 

Ćwiczenie polega na tym, aby znaleźć jak najwięcej szczegółów, którymi się różnią. Bo to właśnie te szczegóły odpowiadają za to, że Wasz Szpic Północny BĘDZIE ZAWSZE PRZYCHODZIŁ DO NOGI.

A dla tych co są słabi z znajdowaniu 10 szczegółów, krótkie omówienie pod zdjęciami.

 Freya w fazie Window Shopping (czytaj: przywołać do nogi zanim coś wypatrzy):

- mięśnie rozluźnione,

- oczy "przyjazne" (w kształcie migdałów),

- uszy "odwinięte" lekko do tyłu – przyjazne i kontaktowe,

- pysk rozchylony, przyjazny

- ogon w górze,  "zabawowy".

 Freya w fazie Alerting (czytaj: sekunda na odwołanie, bo potem przyjdzie do nogi kiedy... sama zrezygnuje z polowania)

- mięśnie napinają się gotując do akcji,

- pysk, oczy i uszy oraz całe ciało psa skierowane w stronę "obiektu",

- wzrok intensywny,

- ogon nisko,

- powietrze wokół psa "zagęszcza się", a Ty masz ciarki na plecach.

UWAGA:

Im bardziej zamknięty psyk, tym bardziej pies poważnie traktuje sytuację. Niewielki ruch ogona (w górę lub w dół), albo lekkie "zamerdanie" poprzedzi akcję (nie zawsze, ale często).

A teraz inny pies. Luna. I już bez omówienia. Spójrzcie na oczy, uszy, napięcie ciała... Niby dwa różne psy, a jednak... ten sam język!

F1:

 

F2:

I jeszcze jedno zdjęcie. Jest na nim Nuka. Pozornie wiele wskazuje na fazę F2 (Alerting): lekkie napięcie mięśni, oczy (jak na Nukę) okrągłe, uszy, nos, wzrok i ciało skierowane w tą samą stronę, postawa "do przodu"... Ale jest jeden malutki szczegół, który mówi, że pies ma wciąż kontakt z otoczeniem. Suczka nie zamierza nigdzie się wybierać. Choć w jej pobliżu jest coś bardzo interesującego, ona wciąż kontroluje gdzie są jej Eskimosi, gotowa do ruszenia za nimi. Ciekawa jestem czy zgadniecie z czego to można wyczytać.